Een peuterspeelzaal is een voorschool voor kinderen vanaf twee jaar. Kinderen worden op de peuterspeelzaal voorbereid op de basisschool. Daar starten kinderen als zij vier jaar zijn.
De peuterspeelzaal draagt bij aan de verzorging, opvoeding en ontwikkeling van kinderen.
Een peuterspeelzaal is geen fulltime opvang. De meeste kinderen gaan twee tot drie ochtenden of middagen per week naar de peuterspeelzaal, maximaal vier uur achter elkaar. Op deze manier leren kinderen korte tijd van huis te zijn zonder een van hun ouders. De overstap naar de basisschool is zo minder groot. Ook leren kinderen op de peuterspeelzaal sociale vaardigheden aan die waardevol zijn op de basisschool, zoals samen spelen, op elkaar wachten en rekening houden met elkaar.
Op de peuterspeelzaal krijgen kinderen volop de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen. Taalontwikkeling, muziek, dans en het ontwikkelen van de motoriek staan hierbij centraal. Kinderen worden continu uitgedaagd door middel van leerspellen en uitdagende activiteiten. Ook leren kinderen hoe zij vriendjes en vriendinnetjes kunnen maken en hoe zij kunnen deelnemen aan groepsgebeurtenissen. Peuters worden hierbij intensief begeleid door een pedagogisch medewerker die gespecialiseerd is in de leeftijdsgroep twee tot vier jaar.
Sinds 2015 gelden voor peuterspeelzalen dezelfde regels als voor kinderdagverblijven. Peuterspeelzalen moeten voldoen aan alle kwaliteitseisen die worden gesteld door de overheid. De GGD ziet erop toe dat iedere peuterspeelzaal zich houdt aan de gestelde regels. De kwaliteitseisen hebben onder andere betrekking op het beleid dat wordt gevoerd, hoeveel begeleiders er aanwezig moeten zijn per groep kinderen, de groepsgrootte, de ruimte waarin de kinderen worden opgevangen en de veiligheid daarvan.
Vier-ogenprincipe
Bij peuterspeelzalen is het vier-ogenprincipe van kracht. Volgens het vier-ogenprincipe moet er altijd een volwassen persoon mee kunnen kijken of luisteren met de beroepskracht die verantwoordelijk is voor een groep kinderen. Dit betekent niet dat er altijd twee personen aanwezig moeten zijn bij de kindergroep, maar er moet altijd een volwassene paraat staan om mee te kijken of luisteren met een groep kinderen. De tweede persoon hoeft geen beroepskracht te zijn.
Kinderen zijn een kwetsbare doelgroep. Het vier-ogenprincipe is bedoeld als bescherming voor kinderen. Door het principe wordt de transparantie en openheid bevorderd. Dit zorgt ervoor dat bijvoorbeeld misbruik en mishandeling worden voorkomen.
Voor de peuterspeelzaal betaal je gemiddeld tussen de zes en de acht euro per uur. Sommige ouders ontvangen kinderopvangtoeslag. Met kinderopvangtoeslag betaalt de overheid een deel van het uurtarief. Kinderopvangtoeslag wordt alleen uitgekeerd aan ouders die beiden werken of naar school gaan. De hoogte van de kinderopvangtoeslag is onder andere afhankelijk van het jaarinkomen.
Ouders die niet werken of naar school gaan, hebben geen recht op kinderopvangtoeslag. Ouders betalen dan een inkomensafhankelijke ouderbijdrage voor de peuterspeelzaal. Hoe hoog deze bijdrage is, is afhankelijk van het brutogezinsinkomen.