Zwartwerken is een term die wordt gebruikt als iemand betaald werk verricht maar hierover geen belasting of sociale premie betaalt. De werkgever draagt ook geen belasting of loonheffing af over het loon. Zwartwerkers krijgen over het algemeen contant uitbetaald, omdat de betaling op deze manier nergens wordt geregistreerd.
Mensen kiezen voor zwartwerken omdat het op het eerste gezicht lijkt alsof hiermee meer geld kan worden verdiend. Witwerkers betalen belasting over hun loon, waardoor het nettoloon lager ligt dan het loon bij zwartwerken. Mensen die illegaal in het land verblijven of geen arbeidsvergunning hebben werken ook vaak zwart omdat zij door hun status nergens officieel mogen werken.
Zwartwerken lijkt op het eerste gezicht erg voordelig. Je houdt namelijk meer geld over dan als je wel belasting zou betalen. Aan zwartwerken zitten echter grote financiële risico’s. Daarnaast is zwartwerken strafbaar. Heb je een groot bedrag bijverdiend, dan ziet de overheid dit als fraude. Hiervoor kun je zelfs een strafblad krijgen.
Als de belastingdienst erachter komt dat iemand zwart werkt, dan mogen ze een naheffing vorderen. Dat betekent dat je met terugwerkende kracht belasting betaalt over alles wat je hebt verdiend. Daarbovenop krijg je een boete die kan oplopen tot enkele duizenden euro’s.
Zwartwerkers zijn daarnaast niet verzekerd voor socialezekerheidswetten. Word je ziek en kun je niet langer werken, krijg je niets. Ook als je op vakantie gaat of plotseling wordt ontslagen ben je je inkomen in een keer kwijt. Krijg je een ongeluk op je werk, dan ben je daarvoor ook niet verzekerd. Alle ziektekosten die je maakt naar aanleiding van dat ongeluk, betaal je uit eigen zak. Omdat de zorgkosten in Nederland erg hoog zijn, kan het bedrag gemakkelijk oplopen tot een paarduizend euro.
Ook voor mensen met een uitkering klinkt zwartwerken aantrekkelijk. Door een paar uur per week zwart te werken, heb je net wat meer te besteden. Toch is het voor mensen die een uitkering ontvangen niet slim om zwart bij te verdienen. Word je gesnapt, dan zal het UWV of de gemeente proberen vast te stellen hoeveel je ongeveer hebt bijverdiend. Dat bedrag wordt vervolgens teruggevorderd. Ook krijg je een boete. De hoogte van die boete is afhankelijk van het bedrag dat je hebt bijverdiend. Zwartwerken wordt gezien als fraude, dus je loopt daarnaast de kans op een strafblad.
Sommige werkgevers nemen hun werknemers zwart in dienst. Niet iedere werkgever communiceert dit goed naar hun werknemers. Als je er niet zeker van bent of jij zwart of wit werkt bij jouw werkgever, kijk dan altijd naar de manier van uitbetalen en naar je loonstrook. Krijg je het loon contant en heb je geen salarisstrook, dan is de kans groot dat je zwart werkt. Wat er aan jou wordt uitbetaald, wordt op deze manier nergens geregistreerd. Krijg je wel een loonstrook waarop al jouw gewerkte uren staan, dan hoef je je nergens zorgen over te maken.
Er zijn enkele situaties denkbaar waarin je geen loonstrook ontvangt en contant wordt uitbetaald, maar je voor de wet wel wit werkt. Als je bij een particulier thuis klusjes doet of helpt in het huishouden bijvoorbeeld. Werk je niet vaker dan drie keer per week bij een particulier thuis, dan valt het werk onder de regeling dienstverlening aan huis. Volgens deze regeling is degene die klusjes uitvoert zelf verantwoordelijk voor de belastingaangifte. Doe je de aangifte aan het einde van het jaar niet, dan werk je wel zwart.